Met een klein gezelschap uit Hengelo hebben we de prachtige tentoonstelling Fashion for God bezocht. Diep onder de indruk hebben we genoten van de prachtige stoffen, gewaden en jurken. De geschiedenis achter deze mooie gewaden is erg interessant
De tentoonstelling Fashion for God in Museum Catharijneconvent ging over de Noordelijke Nederlanden na de Reformatie. Een periode waarin katholieken hun geloof enkel in schuilkerken mochten belijden. Kostbare kerkgewaden en verfijnde borduursels werden in het Utrechtse museum gepresenteerd, maar ook uitbundige baljurken en statige schilderijen waren te zien op deze tentoonstelling, waar vrouwen een cruciale rol spelen.
In de protestantse Republiek van de zeventiende en achttiende eeuw worden katholieke kerkgangers gedwongen hun diensten buiten het zicht te organiseren in schuilkerken. Ze willen de identiteit van hun geloofsgemeenschap behouden. Maar, hoe doe je dat in een tijd van schaarste? Kerkleider Sasbout Vosmeer begint als een van de weinige mannen met het maken van kerkelijk textiel. Zijn minitieus geborduurde ‘kerksieraden’ hebben een middeleeuws voorkomen. Dikke reliëfborduursels van zijde en gouddraad vormen prachtige voorstellingen, soms geïnspireerd op schilderwerken van de beroemde oude meesters.
In Haarlem zijn het de ‘Maagden van Den Hoeck’ die de naald en draad ter hand nemen. Deze religieuze vrouwen die buiten het klooster wonen, ‘kloppen’ genoemd, maken eigentijdse creaties met daarop veelal vrouwelijke heiligen. De kloppen doen artistiek niet onder voor de mannen, die zich buiten de kerkmuren toeleggen op kostbare kleding voor de elite.
Prachtige portretten en luxueuze japonnen tonen hoe er in de Republiek der Nederlanden, onder invloed van de Franse couture, een ware bloemenrage ontstaat. In een gewaagde en soms suikerzoete vormgeving illustreerde het museum hoe de katholieke kerk ook in de achttiende eeuw met de modetrends blijft meegaan. Chinese zijden stoffen met ingeweven bloempatronen vinden hun weg naar het altaar. Vermogende vrouwen schenken hun weelderige baljurken zodat daar liturgische gewaden van kunnen worden gemaakt. Een win-winsituatie, want de gulle geefster kan zo haar vroomheid aan mede-kerkgangers tonen.
Door de deelnemers zijn veel foto’s gemaakt. Voor belangstellenden organiseert Inspiratie en Ontmoeting volgend najaar een avond over dit onderwerp om u deelgenoot te maken van dit prachtige stukje geschiedenis.
Het bezoek in Utrecht werd afsloten door een kort bezoek aan de gerestaureerde Augustinuskerk (3 december jl. geopend), waar pastoor Gerben Zweers ons rondleidde.
Hartelijke groet, Jo van Aken en Frida Meints
